Męskość, przywództwo i zdrowie psychiczne – co musisz wiedzieć

Ten artykuł dedykowany jest menedżerom identyfikującym się jako cis mężczyźni. To nie znaczy, że pozostałe osoby pełniące tę funkcję nic z niego nie wyniosą. Znaki ostrzegawcze możesz zaobserwować u swoich pracowników, a nasze wskazówki podpowiedzą Ci, jak zaoferować im pomoc. Możesz je również zauważyć u siebie – wiele z nich dotyczy każdego człowieka, nie tylko mężczyzn.

Jeśli więc mówimy o mężczyznach w tym tekście, mamy na myśli właśnie cis mężczyzn.

Męskość, przywództwo i kryzys

W obecnej sytuacji, Twoja rola lidera będzie jeszcze bardziej wymagająca. To na Tobie będą polegać członkowie Twojego zespołu. Możesz myśleć, że skoro tak, to – jak na mężczyznę w sytuacji kryzysowej przystało – powinieneś być twardy i opanowany lub przejść do czynów.

Jasne, jako lider masz za zadanie zadbać o swój team, ale postaraj się to zrobić w zdrowy sposób – dla pracowników i dla Ciebie.

Pamiętaj, aby zaopiekować się także sobą. Tak ogromny kryzys, jak wojna w Ukrainie, może odbić się negatywnie na Twoje zdrowie psychiczne i fizyczne. To normalne, jesteś mężczyzną i przywódcą, ale przede wszystkim – jesteś człowiekiem.

Przywództwo i męskość

Niestety, przywództwo wciąż stereotypowo kojarzy się z mężczyzną i cechami uznanymi za typowo męskie. Takie myślenie nie szkodzi wyłącznie kobietom oraz innym osobom. Toksyczna męskość i umacnianie patriarchatu rani również mężczyzn. Przede wszystkim, cierpi ich zdrowie psychiczne.

Mężczyzna na posadzie kierowniczej może być szczególnie narażony – musi nawigować wśród zasad i oczekiwań wobec niego jako lidera – silnego, zawsze opanowanego, asertywnego. Inni – przede wszystkim, ale nie tylko mężczyźni – oczekują również przejawów toksycznej męskości jako oznak przywództwa:

Siły fizycznej
Dominacji
Braku emocji
Samodzielności

Trudne do pozbycia się dysfunkcyjne zachowania, których od początku uczy się chłopców: zduszanie i nie wyrażanie emocji, niezdrowe sposoby komunikowania się, a także brak szacunku dla czyichś granic są niezwykle krzywdzące i zwiększają ryzyko takich chorób, jak depresja. Wtedy też rzadziej sięgamy po pomoc.

Liderzy więc, obarczeni odpowiedzialnością, ale także (często niezdrowymi) oczekiwaniami wobec mężczyzny na stanowisku kierowniczym, tym bardziej powinni dbać o swoją kondycję psychiczną. Zwłaszcza, że pod wpływem stresu czy lęku wynikających z sytuacji kryzysowych, te toksyczne zachowania mogą się wzmacniać.

Jak rozpoznać u siebie znaki ostrzegawcze?

Mężczyźni częściej rozpoznają u siebie symptomy fizyczne, aniżeli psychiczne/emocjonalne. Są też bardziej – od innych osób – skłonni do zgłaszania, że czują irytację, gniew czy nawet agresję, aniżeli smutek czy obniżenie nastroju. Poniżej znajdziesz najczęściej występujące znaki ostrzegawcze.

Symptomy fizyczne:

Utrzymujące się zmęczenie
Problemy ze snem
Bóle brzucha, dolegliwości żołądkowe
Zmiany w wadze – przybranie lub utrata kilku kilogramów
Bóle głowy, bóle mięśni, spięte ciało
Obniżone libido (rzadziej – zwiększony popęd seksualny)

Zmiany w zachowaniu i emocjach:

Irytacja, gniew, agresywność
Niepokój, strach
Uczucie pustki i osamotnienia
Spadek motywacji
Brak poczucia sensu
Trudności z pójściem spać i/lub wstawaniem rano z łóżka
Utrata zainteresowania
Poczucie, że jest się nieudacznikiem
Myśli samobójcze, chęć zrobienia sobie krzywdy

Jeśli masz myśli samobójcze lub chcesz się okaleczyć:

Zadzwoń na 999 lub 112. Jeżeli możesz, poproś kogoś o pozostanie przy Tobie, aż do momentu przyjazdu pogotowia.

Co możesz zrobić dla siebie (i innych)?

Dbając o swoje zdrowie, pomagasz też swoim pracownikom. Twoja lepsza kondycja psychiczna oraz zdrowsze zachowania sprawiają, że jesteś lepszym liderem. Dajesz przykład, jak sobie pomagać i jak zastępować toksyczne męskie zachowania zdrowymi.

Jeżeli jesteś w dobrej kondycji psychicznej, możesz lepiej wspierać swój team podczas tak trudnych wydarzeń na świecie, jak atak Putina na Ukrainę.

Wsparcie psychologiczne

Każdy potrzebuje czasami profesjonalnej pomocy. Skoro z problemami natury fizycznej chodzimy do lekarza, dlaczego nie zasięgamy porady psychiatry czy psychologa? Skorzystaj z benefitu wsparcia psychicznego, nawet na próbę. Może okaże się, że właśnie tego potrzebowałeś. Szczególnie teraz, kiedy możesz zmagać się z trudnymi emocjami związanymi z wojną, a jednocześnie sam wspierasz swój zespół.

Szczera rozmowa

Mów otwarcie o swoich problemach – pokazuj, że lider wcale nie musi być i nie jest zawsze opanowany i niewzruszony. A także, że gorsze samopoczucie i dzielenie się swoimi uczuciami nie pozbawia go męskości. Otwarty dialog o strachu związanym z wojną w Ukrainie może ten strach trochę “oswoić” i zmotywować innych do zabrania głosu. Oczywiście, tylko jeśli masz na to ochotę. Pod żadnym pozorem nie zmuszaj się do tego, bo możesz sobie zaszkodzić.

Zdrowy work-life balance

Odpowiednia równowaga między pracą a resztą życia jest konieczna dla zdrowia – nadmierny stres czy wypalenie zawodowe to tylko niektóre z konsekwencji jej zaniedbania. Staraj się nie zostawać po godzinach w pracy – i do tego samego zachęcaj swoich pracowników.

Kontakt z naturą

Przebywanie pośród natury, a nie betonu i asfaltu relaksuje i daje nam szansę na wyciszenie się, z dala od zgiełku codzienności i obecnych wydarzeń. Nie musisz przytulać drzew ani wybierać się na całodniową wycieczkę w góry – nawet 20 minutowa wizyta w pobliskim parku daje efekty.

Zdrowa ekspresja

Ćwicz wyrażanie swoich emocji w zdrowy, twórczy sposób. Pamiętaj, że nie ma “męskich” i “żeńskich” hobby – są tylko te, które nam się podobają lub nie. Dlatego śmiało, piecz ciasta, tańcz, śpiewaj, dziergaj, rysuj! Bycie kreatywnym może być bardzo pomocne w obecnej sytuacji – spróbuj wyrazić swoje emocje np. malowaniem lub pisaniem.

Unikaj używek

Ogranicz, a najlepiej zrezygnuj całkowicie z papierosów, alkoholu i innych używek. Chociaż może się wydawać, że kieliszek wina wieczorem czy papieros w przerwie na lunch pomagają się rozluźnić, w rzeczywistości robią nam krzywdę. Nie mówimy tylko o konsekwencjach dla naszego ciała. Zwłaszcza alkohol działa jako depresant, a więc wpływa negatywnie na nasz nastrój i układ nerwowy. Nie zapominajmy też o bardzo realnej dla każdego możliwości uzależnienia się od danej substancji.

Zamiast sięgać po używkę, skorzystaj ze zdrowszych alternatyw, o których pisaliśmy wyżej. Jeżeli podejrzewasz, że możesz być uzależniony, skontaktuj się z lekarzem i skorzystaj ze wsparcia psychologicznego.