Jak zacząć oszczędzać? 4-dniowe wyzwanie finansowe

Stres finansowy to bardzo powszechne zjawisko, szczególnie w czasach niestabilnej sytuacji ekonomicznej. Presja finansowa i niższe dochody dosłownie spędzają sen z powiek (bezsenność związaną ze stresem zgłasza ponad 40% uczestników najnowszego badania “Stres a praca”). Dlatego zachęcamy do podjęcia naszego 4-dniowego wyzwania, które łączy wiedzę finansową i psychologiczną, ułatwiając uporządkowanie domowego budżetu i ustalenie realistycznych, osiągalnych celów.

Dzień 1: Zrób listę przychodów i wydatków

Jeśli próbował*eś już kiedyś prowadzić budżet domowy bez większego sukcesu – nie trać wiary. Takie doświadczenie ma za sobą wiele osób. Prokrastynacja w obszarze zarządzania pieniędzmi może być jednym z objawów stresu finansowego. Dlatego daj sobie przyzwolenie na odczuwanie emocji takich jak dyskomfort albo nawet lęk – będzie ich mniej w chwili, gdy przejmiesz kontrolę nad sytuacją.

Pierwszego dnia otwórz arkusz kalkulacyjny i zanotuj te wartości:
1) Twój miesięczny dochód z pracy i wszelkie dochody dodatkowe z pobocznych zajęć oraz z innych źródeł, np. wynajmowanie komuś mieszkania.

2) Stałe wydatki (wszystkie koszty stałe, które musisz spłacić każdego miesiąca: czynsz lub kredyt hipoteczny, opłaty za mieszkanie, rachunki, abonamenty, subskrypcje, ubezpieczenia  itp.)

3) Comiesięczne spłaty zadłużenia (np. rachunki za karty kredytowe, raty kredytu konsumenckiego).

Dzień 2: Ustal koszty zmienne

Jeśli za większość rzeczy płacisz kartą lub przelewem, na tym etapie wystarczy, że przyjrzysz się historii wydatków na koncie. W przypadku zakupów gotówkowych sprawa jest nieco trudniejsza – trzeba je zapisywać, by mieć jasny obraz tego, na co przeważnie wydajesz pieniądze.

Wprowadź wszystkie informacje do arkusza. Następnie podlicz je, dzieląc na kategorie takie jak jedzenie, przyjemności, podarunki, podstawowe zakupy, ubrania itp.

Teraz poświęć chwilę na znalezienie schematów w swoich wydatkach. Zadaj sobie pytania i podaj w wątpliwość każdą grupę wydatków, zanim uznasz ją za niezbędną:

• Ile tak naprawdę wydajesz na daną dziedzinę życia: jedzenie, transport, rozrywkę? Która z tych dziedzin jest dla ciebie ważna, która jest niezbędna, a na której wcale Ci nie zależy?
• Czy wydatki “na przyjemności” rzeczywiście sprawiają Ci przyjemność? Wiele osób nie odczuwa oczekiwanej satysfakcji z zakupów, szczególnie gdy mają tendencję do toksycznego porównywania się do innych.
• Czy na liście wydatków są subskrypcje, z których nie korzystasz? Zamiast tłumaczyć sobie, że jeszcze z nich skorzystasz, najlepiej anuluj je od razu, zmniejszając tym samym koszty stałe.

Dzień 3: Sporządź bilans i wyciągnij wnioski

Twój arkusz przedstawia jasny obraz tego, ile zarabiasz i wydajesz. Możesz teraz wyliczyć swój przychód pomniejszony o wydatki i sprawdzić różnicę. 

Czy bilans Twojego budżetu jest dodatni (wpływy przewyższają wydatki) czy ujemny (wydatki przewyższają wpływy)? W zależności od wyniku, kolejnym krokiem będzie albo praca nad zmniejszeniem wydatków, gdzie tylko to możliwe albo zagospodarowanie nadwyżek finansowych.

Warto w tym momencie zastanowić się nad strategią oszczędzania. Według badania z lipca tego roku, 31% Polaków nie posiada żadnych oszczędności. W wielu przypadkach są to osoby, które nie są w stanie zwiększyć swoich przychodów ani spłacić zobowiązań. Czasami jednak za brakiem oszczędności stoją wyłącznie brak planu i impulsywne wydatki. Dlatego kolejnym krokiem naszego wyzwania jest wyznaczenie celów finansowych zgodnych z Twoimi potrzebami i wartościami.

Dzień 4 – Wyznacz cele

Prowadzenie budżetu domowego przynosi długofalowe korzyści od momentu, gdy staje się Twoim nawykiem. Warto pracować nad utrzymaniem tego nawyku choćby dla korzyści psychologicznych, które ze sobą niesie (długotrwałe unikanie  zaostrza stres finansowy, a poczucie kontroli i transparentność redukują go).

Czwartego dnia zastanów się nad tym, co jest dla Ciebie ważne i co chcesz osiągnąć w najbliższych miesiącach i latach. Rozbij swoje cele na mniejsze, za które będziesz się nagradzać – zrealizowanie celu powinno być przyjemne i motywujące. Nauka mówi nam, że dobry cel to taki, który jest:

• Konkretny
• Osiągalny
• Wymierny
• Istotny (zgodny z Twoimi potrzebami i wartościami)
• Określony w czasie

Zadbaj o siebie

Świadome zarządzanie finansami przypomina czasem przejście na nową dietę. Nierealistyczne oczekiwania i nadmierna samokrytyka mogą prowadzić przeszkadzać w realizacji planów. Dlatego bądź dla siebie wyrozumiał*. Myśl o zarządzaniu pieniędzmi jak o czymś, co robisz dla siebie i swojego dobrostanu.

Jeśli doświadczasz nieprzyjemnych uczuć związanych z finansami albo jeśli sytuacja Cię przerasta – nie jesteś sam*. Badanie „Zdrowie psychiczne Polaków w czasach wysokiej inflacji” przeprowadzone na próbie 1034 dorosłych Polaków wskazuje, że w IV kwartale tego roku odsetek osób deklarujących utratę zdrowia psychicznego z powodów ekonomicznych wzrośnie nawet do 70%.

W razie potrzeby nie wahaj się przed sięgnięciem po wsparcie psychologiczne. W każdej chwili możesz zwrócić się o fachową pomoc do psychologa, psychoterapeuty lub coacha finansowego.